Met ruim 2,5 miljoen verkochte exemplaren is Jeff Wayne’s Musical Version Of The War Of The Worlds nog altijd een van de populairste albums in Engeland. Met een nummer-1-positie in de Top 40 was het conceptuele en muzikale hoorspel ook zeer succesvol in Nederland. Kenmerkend is het gebruik van het gesproken woord. Maar wie vertolken eigenlijk de praatrollen van The Journalist, The Artilleryman en Parson Nathaniel?
Dit apocalyptische avontuur, gebaseerd op een verhaal van H.G. Wells uit 1898, zorgt tijdens de beruchte uitzending van 1938 voor flinke commotie die zelfs doordringt tot op politiek niveau.
Drieklank
Opvallend: op Jeff Wayne’s Musical Version of The War Of The Worlds – The Next Generation, een opgepoetste versie van het origineel die in 2012 is verschenen, is Burtons stem vervangen door die van Liam Neeson, de acteur bekend van films als Star Wars: Episode 1 – The Phantom Menace, Batman Begins en de Taken-trilogie.
Thin Lizzy
Het is 30 oktober 1938. War Of The Worlds, een onaangekondigd hoorspel, wordt op de Amerikaanse radio uitgezonden. Het verhaal van Orson Welles gaat over een invasie van Marsmannetjes en hun gigantische, spinachtige looptanks met allesverwoestende hittekanonnen (zie album art). Het doel? De Aarde veroveren.
Je moet je bedenken: internet bestaat niet, en zelfs televisie is nog geen commercieel medium, dus radio is vaak de enige manier om direct nieuws mee te krijgen. Sommige mensen denken dan ook dat het verhaal over ‘martians’ en ‘heat-rays’ echt is. Er ontstaat paniek onder de bevolking, al dan niet op grote schaal.
Veertig jaar later verschijnt Jeff Wayne’s conceptalbum dat het verhaal op eigen muzikale wijze presenteert, voluit getiteld Jeff Wayne’s Musical Version Of The War Of The Worlds. Dit ruim anderhalf uur durende progressieve rockspektakel kenmerkt zich door een onvermijdelijk terugkerende drieklank (of leidmotief), uitgesponnen nummers (dikwijls langer dan elf minuten) en gesproken woord om een verhaallijn te vertellen.
Enfant terrible
Er komen in totaal zeven personages in Wayne’s The War Of The Worlds voorbij, de een met een substantiëlere rol dan de ander. Allereerst is er The Journalist. Deze verslaggever is het hoofdpersonage. Hij doet verslag van de ontwikkelingen (die zijn weinig rooskleurig) en vertelt zijn bevindingen rechtstreeks aan de luisteraar.
De rol wordt op het album vertolkt door wijlen Richard Burton. Deze acteur uit Wales is in zijn korte leven nogal een enfant terrible. Naast tientallen sigaretten per dag verslindt hij menig borrel. Deze ongezonde levensstijl levert hem wel een fraaie baritonstem op die nog altijd door vele huiskamers galmt, maar het betekent zijn ook nagels aan zijn doodskist. Burton overlijdt in 1984 op 58-jarige leeftijd.
David Essex
Een van de personages met wie The Journalist tijdens het verhaal te maken krijgt is The Artilleryman. Deze soldaat heeft als enige van zijn groep een aanval van de Marsmannetjes overleefd en gaat met The Journalist richting Londen om daar verslag te doen van de verloren strijd tegen de grote spinachtige looprobots met een voorgeprogrammeerde fascinatie voor vernieling. The Artilleryman wordt gespeeld door David Essex.Als muzikant is Essex behoorlijk succesvol. Hij heeft maar liefst 19 Top 40-nummers en 16 Top 40-albums op zijn naam staan. Daarnaast is hij een begenadigd acteur. In 1973 speelt hij zijn eerste rol in een rockopera: The Who’s Tommy. Daarna volgt The War Of The Worlds. Hij is nog steeds actief als muzikant. Zijn jongste albums Traveller (een soundtrack) en Reflections (een studioalbum) zijn in 2013 verschenen.
Het derde belangrijke personage is Parson Nathaniel. In het verhaal is Nathaniel een beetje de weg kwijt. Hij gelooft niet dat Marsmannetjes de Aarde aanvallen maar demonen. Hij wil ze op een gegeven moment te lijf gaan met gebeden en het heilige kruis, maar wordt hierbij tegengehouden door The Journalist. Deze ietwat gestoorde rol, die in Steven Spielbergs Hollywoodfilm War Of The Worlds uit 2005 aan Tim Robbins is gegeven, is op het album aan niemand minder dan Phil Lynott toebedeeld.
Lynott, de met fraaie afro toebedeelde Ierse zanger van Thin Lizzy, begint zijn carrière bij Skid Row waarin hij onder anderen samenspeelt met Gary Moore op wiens albums hij later vaker te horen zou zijn. Na Skid Row richt de inmiddels bassende zanger Thin Lizzy op. Met die band schrijft hij geliefde nummers zoals The Boys Are Back In Town, Jailbreak en Whiskey In The Jar, een traditioneel folksnummer dat in de loop der jaren vaker is vertolkd, onder meer door The Dubliners en Metallica.
Lynott houdt het op Wayne’s The War Of The Worlds niet alleen maar bij gesproken woord, maar zingt ook in het nummer The Spirit Of Men. Helaas overlijdt de charismatische en getalenteerde muzikant in 1986 aan de gevolgen van een heroïneverslaving.
Ruimtecapsule
De overige vier rollen op Wayne’s The War Of The World zijn aanzienlijk kleiner of minder belangrijk. Justin Hayward, zanger-gitarist van The Moody Blues, neemt de gezongen gedachten van The Journalist voor zijn rekening. Zanger-gitarist Chris Thompson, soloartiest en bekend van Mannfred Mann’s Earth Band, heeft als rol ‘The Voice Of Humanity’ en mag dus eens namens de mensheid het woord voeren.
Julie Covington speelt Beth, de vrouw van Parson Nathaniel. De zangeres meest bekend van de originele versie van Don’t Cry For Me Argentina, geschreven door Andrew Lloyd Webber en Tim Rice, en later succesvol gecoverd door Madonna, komt als Beth in het verhaal ongelukkig om het leven doordat een ruimtecapsule op haar valt.
Jerry Wayne, de vader van Jeff, treedt op als een NASA-medewerker die verslag doet van een landing op Mars nadat de Aarde gered is van de ondergang. Maar in dit afsluitende Epiloque (Part 2) komt hij tot een schokkende conclusie: er lijkt weer iets gaande op Mars!
Deze versie is in 1978 vertaald en geproduceerd door Radio Veronica DJ Bart van Leeuwen. Jan van Veen is de verteller van het verhaal en Patricia Paay, Willem Duyn en Peter Koelewijn zijn de stemmen. Jeff Wayne schreef in 1978 de muziek bij het originele verhaal van auteur H.G. Wells en gaf toestemming aan Bart van Leeuwen en producer Ad Bouman om zijn muziek te gebruiken voor de Nederlandstalige versie.
Marmusic zal deze Nederlandse versie zondagmiddag 21 januari 2018 vanaf 16.00 uur uitzenden. Deze is te beluisteren via marmusic.nl, de app van marmusic of via http://live.mystreamplayer.com/marmusic.
